- Opera
Overal Glass
door Maarten Boussery, wo 25 jan 2023
Binnenkort staat de opera Satyagraha van Philip Glass (°1937) op onze planken. Naast opera’s schrijft de Amerikaanse componist filmmuziek, symfonieën, strijkkwartetten en zelfs deuntjes voor commercials. Glass is op zijn 85ste alive and kicking — de kans is groot dat je, misschien zonder het te beseffen, met zijn muziek in aanraking bent gekomen. Welk genre hij ook componeert, zijn stijl en techniek blijven zeer herkenbaar. Een bloemlezing.
Glassworks
Philip Glass is altijd een goed idee als je op zoek bent naar muziek om op te werken, te studeren, te lezen of te slapen. De repetitiviteit van zijn minimalistische muziek heeft een sterk meditatief karakter. In relaxerende of concentratiebevorderende afspeellijsten op YouTube of Spotify zie je vaak Glassworks (1981) terugkeren, een album waarmee Glass zijn composities op een laagdrempelige manier tot bij het brede publiek wilde brengen. Hoe toegankelijk verpakt ook, Glassworks is een toonvoorbeeld van zijn bezwerende, mathematische esthetiek.
‘Heroes’ Symfonie
Dat popmuzikanten inspiratie uit klassieke muziek putten, is niet zo uitzonderlijk. Philip Glass toont dat het ook omgekeerd kan: de componist werkte samen met sterren als Paul Simon, Suzanne Vega, Mick Jagger en Leonard Cohen, en liet zich voor zijn symfonisch werk inspireren door David Bowie. In 1992 schreef hij een symfonie op basis van Bowies album Low en in 1996 ging hij met Heroes aan de slag. Een paar jaar na Bowies overlijden schreef hij een derde Bowie-symfonie in 2019, geïnspireerd op het album Lodger. In zijn typische stijl laat Glass de pulseringen en melodieën van Bowie versmelten met zijn eigen muzikale taal. Als je goed luistert, kan je in het eerste deel van de Heroes-symfonie de titelsong van het succesalbum herkennen.
The Truman Show
Heb je de films Koyaanisqatsi, Kundun, The Hours, Notes on a Scandal of The Fantastic Four gezien? Dan heb je zeker al iets van Philip Glass gehoord. Ook voor de The Truman Show, de film met Jim Carrey over een man die zonder enig vermoeden leeft in een filmset, schreef Glass samen met Burkhard Dallwitz de muziek. En met succes, want Glass won een Golden Globe voor zijn muzikale bijdrage aan de film.
Satyagraha
Over soundtracks gesproken: in de hitserie Stranger Things op Netflix passeert Glass’ muziek meermaals de revue, waaronder fragmenten uit de opera’s Satyagraha (1980) en Akhnaten (1983). Glass’ repetitieve muziek past helemaal in de tijdsgeest van de jaren tachtig waarin de serie zich afspeelt, en sluit mooi aan op de elektronische tonen die Kyle Dixon en Michael Stein maakten voor een van de succesvolste Netflixprogramma’s ooit. Satyagraha en Akhnaten vormen samen met Einstein on the Beach een drieluik van portretopera’s over de levens van Mahatma Gandhi, farao Achnaton en Albert Einstein, drie figuren die Glass begeesterden.
Binnenkort kan je in Opera Antwerpen Satyagraha live komen bewonderen in een regie van Sidi Larbi Cherkaoui.
Wil je verder grasduinen in het oeuvre van Philip Glass?
Productiefoto Satyagraha © Koen Broos