De contouren van Operalab zijn nochtans scherp omlijnd. De studenten van de IOA werken gedurende twee weken aan een voorstelling. Tot hun beschikking hebben ze een black box: een lege scène met een minimum aan belichting, er zijn geen kostuums en geen attributen. De uitkomst die verwacht wordt: een avondvullend programma met hun stemmen in de hoofdrol.

Tijdens hun tweejarige opleiding in Gent zullen de studenten vier keer een Operalab volgen en (mee)creëren. Telkens worden ze daarin bijgestaan door een acteercoach en een zangcoach. Voor de allereerste Operalab nemen de Vlaamse actrice en regisseuse Elien Hanselaer en de Britse sopraan Kate Royal die rollen op. Wat willen ze de aanstormende operatalenten bijbrengen?

KATE ROYAL Het hele punt van Operalab is de studenten een creatieve en spontane manier van werken bij te brengen. Daarvoor gaan we terug naar de essentie. In opera vechten zoveel elementen om je aandacht, maar in Operalab nemen we al het overtollige weg. Daardoor worden de studenten gedwongen zich te focussen op de kern, namelijk écht begrijpen wat ze voelen en denken terwijl ze aan het zingen zijn.

‘Vandaag kan opera alles zijn, ook muziektheater, gezongen theater etcetera. Deze zangers zullen serieus flexibel moeten zijn’

— Kate Royal

KATE Wat opera is, verandert ook. Toen ik studeerde bedoelde men met opera vooral de grand opera, traditioneel belcanto. Vandaag kan opera alles zijn, ook muziektheater, gezongen theater etcetera. Deze zangers zullen serieus flexibel moeten zijn. Veel zangers bewonderen vertolkers, naar wie ze oneindig veel hebben geluisterd. Dat is prima als inspiratie en als oefening. Tegelijk wil je hun ware stem horen – niet die van iemand anders. Studenten moeten ook leren hun nek uit te steken en creatief te zijn. In plaats van gewoon aan de regisseur te vragen: waar wil je me, moet ik die kant uit of die kant? Neen, wat denken zij? Wat is logisch en heeft betekenis? In Operalab hebben ze alvast geen rekwisieten of kostuums om zich achter te verschuilen.

ELIEN Ik ben ervan overtuigd dat hun lichaam een deel van het werk moet doen, zodat ze hun geest vrij hebben om te zingen en te spelen. Ik probeer ze bepaalde lichamelijke vaardigheden bij te brengen, zoals aanvoelen waar hun tegenspelers zich op het toneel bevinden. Eens je daarin getraind bent, hoef je daar niet meer aan te denken. Dan heb je alvast één zorg minder.

KATE Ze moeten terug in hun lichaam. We zitten als zangers zo in ons hoofd allemaal. Het is goed als je als zanger je buikgevoel kan volgen. We willen hen aanmoedigen ook daar vertrouwen in te hebben.

ELIEN Het geweldige aan Operalab is dat het een lab is. We creëren Operalab terwijl we bezig zijn. In die twee weken gaan we hen allerlei dingen laten uitproberen. Werkt het niet op die manier, probeer het dan eens anders… We vragen veel flexibiliteit. Dat is iets nieuws voor hen.

ELIEN Wat ik erg apprecieer aan de IOA, is dat het zo professioneel aanvoelt, eerder als een werkomgeving dan een school. De IOA probeert echt de brug te vormen naar de professionele wereld en daardoor is het zo’n geschenk voor de studenten. Je kan de IOA vergelijken met topsport: het is een erg gestructureerde omgeving die leermogelijkheden biedt die een jonge zanger op eigen houtje jaren én veel discipline zouden kosten.

KATE Ik had hier zelf graag gestudeerd. De IOA stemt de opleiding echt af op elke zanger afzonderlijk. Ze helpen je je sterke punten te benutten en erkennen ook je zwaktes, zodat je daaraan kan werken en goed voorbereid bent op het beroep. De operawereld heeft minpunten en valkuilen, die vaak onder het tapijt worden geveegd. Bij IOA proberen we jonge artiesten op een realistische manier op te leiden. Als zanger breng je talloze uren alleen door – je streeft je hele carrière lang naar perfectie. Ook in dat opzicht is het vergelijkbaar met topsport. Hoe langer je carrière duurt, hoe moeilijker het wordt dat hoge niveau vast te houden. Je moet voortdurend de blik naar binnen keren, jezelf kritisch bekijken. En je moet leren hoe je dat op een gezonde manier kan doen.

ELIEN Daarnaast is het ook gewoon belangrijk een aardige persoon te zijn, met wie mensen graag willen werken. Regisseurs kiezen niet altijd voor de beste stem of diegene met het meeste talent. Er zijn zoveel zaken die meespelen.

KATE Talent is het rauwe materiaal en dat moeten ze ontwikkelen. Daar zullen ze verdraaid hard voor moeten oefenen. Wij zullen hen daarin bijstaan, maar ze moeten de verantwoordelijkheid zelf in handen nemen. We hopen ze te inspireren om die zanger te zijn die een geweldige energie heeft, die consistent is en toch een heleboel dingen wil uitproberen.

OPERALAB International Opera Academy

Met Operalab lanceert de International Opera Academy samen met Opera Ballet Vlaanderen een laboratorium voor expressie en vernieuwing, waarin een nieuwe generatie operakunstenaars zich klaarmaakt om het podium te betreden.