Een café als een microkosmos

‘Opera Ballet Vlaanderen benaderde me met de vraag een participatieve voorstelling te maken met inwoners uit Antwerpen, Mechelen en Gent. Het startpunt was: “We maken een voorstelling, wie heeft zin om mee te doen?” De enige vereiste is goesting en de bereidwilligheid hard te werken. Daar komen zeventig mensen op af. Een uiteenlopende verzameling van individuen. Sommige spelers staan in Schemer voor het eerst op de scène, anderen zijn doorgewinterde liefhebbers. Tijdens het eerste ontmoetingsmoment stellen de spelers zich voor. Ze mogen zelf kiezen hoe: aan de hand van een lied, een tekening, een foto, een stukje tekst, om het even wat. Er volgt een stoet van ruim zeventig dappere, magische, ontwapenende, soms bibberende mensen. Een voor een vol overgave. Iedereen blijft onvermoeid voor elkaar applaudisseren. Ik val als een blok voor de cast. En wanneer het koor zich bij de repetities voegt en zich voorstelt met een lied, word ik op slag verliefd op dat koor. Het is ergens tijdens die repetities dat ik besluit: als we dan toch het leven gaan bezingen, dan trekken we alle registers open.

‘Tijdens de eerste repetities heb ik vooral gekeken naar wie de mensen zijn tijdens de koffiepauzes, als ze aan komen fietsen, hoe ze naar huis gaan. Wat is de chemie tussen al die individuen en welke charisma’s hebben we in huis?’

Gaandeweg ontstaat een verhaal. Geen coherent, chronologisch narratief want zo werkt de wereld niet en dat zou saai zijn. Maar flarden, brokken, fragmenten die op een intuïtief niveau een inhoud delen en samen een vertelling vormen. Die brokken verhaal worden beteugeld door de muziek. Je kan de dag maar tonen bij gratie van de nacht, dus als we het leven bezingen, begin ik met O Death van Ralph Stanley. Tijdens de repetities hebben we een playlist losgelaten op de spelers, daaruit rollen suggesties van de spelers zelf. Dit vormt een verzameling muziek die op de een of andere manier te maken heeft met sterven, de dood en de hel, afgewisseld met grote odes en bombastische lofzangen. Met die berg aan materiaal zijn muzikaal leiders Isaak Duerinck en Joris Derder en componist Laurens Mariën aan de slag gegaan. Zo groeit op een organische manier het muzikale universum van de voorstelling.

Louis Verlinde, de kostuumontwerper, is van meet af aan betrokken bij elke repetitie en bijt zich vast in het zoeken naar de ultieme look van elk personage. Wat begint met één kledingrekje repetitiekostuums, mondt uit in een minutieus puzzelen, doorzoeken, passen en uitproberen. Tot ieders personage klopt, én alle spelers zich daar goed in voelen. Dat zijn – want iedereen speelt een dubbelrol – welgeteld 152 kostuums, samengesteld met kleding uit de stock, nieuwe stuks die gemaakt zijn door het atelier, en veel ritjes langs tweedehandswinkels.