Een cyclus doorbroken

Het sprookjesachtige en surrealistische van de voorstelling schuilt al in de naam van het titelpersonage, dat niet een op een samenvalt met Houbrechts grootvader. ‘Vake Poes is in deze voorstelling een verzamelaar van katten die hij verzorgt, liefheeft en begraaft.’ En dan is er het verlies van het geloof waar het tweede deel van de titel naar verwijst: of hoe God verdween. Houbrechts: ‘Vake Poes vindt dat God schuldig is aan alles wat hij heeft meegemaakt. In zijn hoofd is er dat torenhoge cliché over hoe er toch geen god kan bestaan die zoveel leed in de wereld toelaat. Dat is een groot contrast met Moeke Poes, zijn vrouw, die standvastig blijft in haar geloof en naar godsdienstwaanzin neigt. Maar ze kijkt ook constant weg van het seksuele misbruik door de Kerk. Vake Poes daarentegen wil niets weten over de Jodenvervolging door de nazi’s. Hij bekommert zich meer om poezen dan om mensen en hij gedraagt zich gewelddadig tegenover zijn vrouw.’

‘De cyclische terugkeer van geweld is het grote thema van de voorstelling. In een verhaal van drie generaties zien we hoe het lijden van de eerste generatie opnieuw het lijden van een derde generatie kan worden.’

Lisaboa Houbrechts

‘Vake Poes verdringt de geschiedenis terwijl de Kleindochter aller Kleindochters juist het verleden wil aantrekken. Terwijl de grootvader meer en meer wegkijkt van zijn verleden en er een proces van afstomping gaande is, wil de kleindochter de riool weer openen. Ze wil geen moreel oordeel uitspreken en ook niets goedpraten, maar wel beelden geven aan zijn verleden om een proces van verwerking in gang te zetten. Ze gaat op zoek naar heling van de wonden die zijn geslagen. In dat proces speelt Bachs muziek een belangrijke rol. Mijn grootvader werd door zijn religieuze moeder verplicht in een kerkkoor te zingen. Die achtergrond heb ik meegenomen in het portret van Vake Poes die God vervloekt en Christus opnieuw zou willen kruisigen, maar die tegelijk erg ontroerd wordt door de muziek uit Bachs Johannespassie.’

‘Bachs prachtige aria’s kun je vergelijken met monologen uit Griekse tragedies waarin we in het mentale landschap van een personage of een individu duiken. Pedro Beriso, repetitor bij Opera Ballet Vlaanderen, realiseerde een mooie transcriptie voor solostemmen en klein orkest van de gekozen fragmenten. Ze zijn op een organische manier in de voorstelling verwerkt.’ Naast de inbreng van het Symfonisch Orkest van Opera Ballet Vlaanderen is er de aanwezigheid op de scène van accordeonist Philippe Thuriot, die Bachs muziek eerder al glansrijk vertaalde naar zijn instrument, en het duo Stijn en Bert Cools (granvat).